Urząd Miasta Brzeziny

Historia i dane dotyczące składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.

Składowisko odpadów komunalnych (odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne) w miejscowości Brzeziny było eksploatowane na podstawie decyzji dnia 21.10.1975 roku znak G-VII/44/136/75 w oparciu o ustawę z dnia 14.07.1961 roku - O gospodarce terenami w miastach i osiedlach Dz. U. Nr 22 poz. 159 z 1961 roku. Pozwolenie zostało wydane na okres nie dłuższy niż 40 lat. W decyzji Naczelnika Miasta Brzeziny przekazano Wojewódzkiemu  Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, teren został przekazany na czas nie dłuższy niż 40 lat. Przedsiębiorstwo użytkowało teren nieprzerwanie do 31.12.1992 roku. 

Od 1 stycznia 1993 r. do 31 grudnia 1996 roku na tym terenie  prowadził działalność Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej z siedzibą w Brzezinach.

Z dniem 1 stycznia 1997 roku utworzono Zakład Usług Komunalnych, który zarządzał terenem do 2013 roku.

Zadania związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi na mocy  uchwały Nr XXXIX/184/2013 Rady Miasta Brzeziny z dnia 29 sierpnia 2013 r. zmieniającej uchwałę w sprawie powierzenia zadań własnych Gminy Miasta  Brzeziny w zakresie gospodarki komunalnej wykonywała Spółdzielnia Socjalna Communal Service w Brzezinach. Zgodnie z  uchwałą Nr XXI/150 /2019 Rady Miasta Brzeziny z dnia  19  grudnia 2019 r. w sprawie uchylenia uchwały Nr XLI/275/2017 Rady Miasta Brzeziny z dnia  29  czerwca 2017r. w sprawie powierzenia Spółdzielni Socjalnej Communal Service w Brzezinach zadań własnych Miasta Brzeziny z zakresu gospodarki komunalnej wraz z uchwałami zmieniającymi, Spółdzielnia Socjalna Communal Service z dniem 1 stycznia 2020 r. przestała wykonywać na rzecz Miasta Brzeziny wszelkie  powierzone zadania. 

Rada Miasta Brzeziny w dniu 29 sierpnia 2019 roku podjęła uchwałę Nr XVII/111/2019 w sprawie powierzenia Zakładowi Usług Komunalnych Spółce z o.o. w Brzezinach zadań własnych Miasta Brzeziny z zakresu gospodarki komunalnej.

Każdy z wyżej wymienionych podmiotów był umocowany prawnie w zakresie użytkowania nieruchomości oraz w zakresie prowadzenia składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. 

Składowisko zlokalizowane jest przy ul. Łódzkiej 35, w zachodniej części miasta Brzeziny, na południe od drogi krajowej 72 relacji Rawa Mazowiecka - Łódź, która w granicach miasta stanowi ulicę Łódzką.

W zakładzie stosowany był proces unieszkodliwiania D5 - Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne.

Kwatera składowiska przeznaczona była wyłącznie do przyjmowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne i nie posiadała wydzielonej części do składowania odpadów niebezpiecznych.

Na składowisku odpadów w Brzezinach unieszkodliwiane były następujące rodzaje odpadów:

19 09 01 - Odpady ze wstępnej filtracji i skratki,

19 09 02 - Osady z klarowania wody,

19 09 99 - Inne niewymienione opady,  

20 03 02 - Odpady z targowisk,

20 03 03 - Odpady z czyszczenia ulic i placów,

20 03 06 - Odpady ze studzienek kanalizacyjnych,

20 03 99 - Odpady komunalne nie wymienione w innych grupach.

Dodatkowo, na składowisku odpadów w Brzezinach stosowano 15cm warstwę izolacyjną składającą się z ziemi przesypowej, piasku gliniastego oraz odpadów poddawanych odzyskowi o następujących kodach:

02 01 01 Odpady z mycia i czyszczenia,

19 08 01 Skratki,

09 08 02 Zawartość piaskowników,

19 08 05 Ustabilizowane komunalne osady ściekowe,

19 09 01 Osady ze wstępnej filtracji wody,

19 12 09 Minerały (np. piasek, kamienie),

ex 10 01 01 Żużle,

17 01 01 Odpady betonu oraz gruzu z rozbiórek i remontów,

17 01 02 Gruz ceglany,

ex 17 01 03 Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia (wykonane z ceramiki).

Składowisko wyposażone jest w brodzik dezynfekcyjny w postaci koryta betonowego o wymiarach 9,50 x 3,50 m i zagłębieniu 0,50 m.

Od strony południowej znajduje się zbiornik odparowywalny. Jest to zbiornik z czaszą uszczelnioną bentonitową matą hydroizolacyjną, o dnie i skarpach które zabezpieczono płytami chodnikowymi, zbierający odcieki powierzchniowe ze składowiska. Wymiary zbiornika: 15x10x1,5 m.

W celu odgazowania złoża składowiska zaprojektowano i wykonano 3 studnie odgazowujące.

Odcieki odprowadzane systemem drenażu do zbiornika podziemnego bezodpływowego o pojemności 10 m³. Odcieki są okresowo wywożone wozem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków w Brzezinach.

Eksploatacja składowiska prowadzona była warstwami. Przywiezione odpady zagęszczane były do miąższości warstwy ok. 1 m. Każda odpowiednio wyrównana i zagęszczona warstwa odpadów przykrywana następnie była warstwą izolacyjną o grubości 15 cm. Dowożone odpady były ważone, kontrolowane i rejestrowane przez dyżurnego wagowego. Zdeponowane na składowisku odpady były następnie rozplantowywane i zagęszczane przy użyciu spychacza oraz kompaktora. Samochody opuszczające składowisko przejeżdżały przez brodzik dezynfekcyjny.

Docelowa rzędna składowania odpadów wynosi ok. 218,0 m n.p.m.

Miąższość pryzmy odpadowej wynosi 13-15 m.

Pojemność projektowa składowiska wynosi ok. 224.000 m³ 2016 roku składowisko to osiągnęło rzędne świadczące o całkowitym zapełnieniu. Zaprzestano składowania odpadów na składowisku z dniem 31.03.2016 r.

Przyjęty docelowy kierunek rekultywacji określony został jako leśny, z naturalną sukcesją roślinności. Po wykonaniu zabiegu darniowania i ustabilizowaniu się warunków glebowo- biologicznych, nie wyklucza się ewentualnego wprowadzenia planowanych zakrzewień i zadrzewień terenu, jednakże w pierwszym rzędzie zakłada się przyjęcie sukcesji naturalnej roślinności pochodzącej z otoczenia obiektu.

W związku z zapełnieniem kwatery składowiska oraz zmianą przepisów prawa dotyczących możliwości składowania odpadów, składowisko odpadów komunalnych przeznaczone zostało do zamknięcia. Spółdzielnia Socjalna Communal Service w Brzezinach uzyskała decyzję Marszałka Województwa Łódzkiego w sprawie zamknięcia składowiska z dnia 05.05.2016 r. Nr RŚVI. 7241.5.2016.IW. W decyzji określono techniczny sposób zamknięcia i sposób rekultywacji, wraz z harmonogramem działań. Określono termin zakończenia rekultywacji na dzień 30 kwietnia 2019 r.

Rekultywację składowiska rozpoczęto w 2016 roku od ukształtowania docelowego kształtu wierzchowiny zdeponowanych odpadów, z uwzględnieniem osiadania złoża odpadów.

W 2017 roku Spółdzielnia Socjalna Communal Service w Brzezinach w ramach Porozumienia Nr RI.7031.6.2017 z dnia 1 września 2017 roku rozpoczęła działania w ramach zadania: „ Rekultywacja składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne zlokalizowanego na działce nr 1224 w Brzezinach”. W ramach zlecenia wykonano:

a)      Mechaniczne karczowanie średniej gęstości krzaków i podszycia,

b)      Przemieszczanie spycharkami mas ziemnych,

c)      Mechaniczne plantowanie terenu spycharkami gąsienicowymi.

Od 2018 roku nie prowadzono żadnych działań związanych z rekultywacja składowiska.

Od 1 września 2019 r. nastąpiła zmiana podmiotu zarządzającego składowiskiem. Po przejęciu zadań Prezes Zarządu w imieniu Spółki wystąpił  do Marszałka Województwa Łódzkiego z wnioskiem o przeniesienie praw i obowiązków  na rzecz Zakładu Usług Komunalnych Spółka z o.o. do instalacji składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne zlokalizowanego w Brzezinach pry ul. Łódzkiej 35. Obecnie ZUK uzyskał decyzję Marszałka Województwa Łodzkiego na zamknięcie  i rekultywację składowiska wraz z zatwierdzeniem instrukcji. Ponadto posiada decyzję Starosty Brzezińskiego na przetwarzanie odpadów w ramach rekultywacji. Obecnie ZUK poprzez podmiot zewnętrzny realizuje zadanie związane z rekultywacją składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.

Ponadto trzeba podkreślić, że na składowisku i w jego otoczeniu prowadzi się regularny monitoring jakości środowiska.

  Jak powstaje kompost niespełniający wymagań?

Informacja z wizyty radnych Rady Miasta Brzeziny na terenie rekultywowanego składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Brzezinach przy ul. Łódzkiej 35

Fakty i mity o rekultywacji

W odpowiedzi na pojawiające się wątpliwości dotyczące prac prowadzonych obecnie na ponad 2- hektarowym terenie zamkniętej w 2016 roku kwatery składowania odpadów, specjaliści tłumaczą specyfikę, zakres i zasadność naszych działań.

MIT: REKULTYWACJA SŁUŻY JEDYNIE ZWIEZIENIU „ŚMIECI” Z CAŁEJ POLSKI.

Fakty: Rekultywacja jest standardowym, wymaganym prawem procesem związanym
z bezpiecznym składowaniem odpadów. Jest to końcowy etap eksploatacji składowiska polegający na przywróceniu terenów kwatery do ich stanu pierwotnego, odtworzeniu walorów przyrodniczych, bądź nadaniu kwaterze innej, użytecznej funkcji. W przypadku naszej kwatery wybrano leśny kierunek rekultywacji, spełniając wszelkie wymogi prawne i uzyskując stosowne decyzje oraz akceptację projektu technicznego.

Składowane na kwaterze odpady były tam wywożone od lat 70- tych ubiegłego wieku do 2016 roku.

Docelowa rzędna składowania odpadów wynosi ok. 218,0 m n.p.m.

Miąższość pryzmy odpadowej wynosi 13-15 m.

Pojemność projektowa składowiska wynosi ok. 224.000 m3.

Obecnie ZUK poprzez podmiot zewnętrzny realizuje zadanie związane z rekultywacją składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Działania te są prowadzone
na podstawie decyzji zatwierdzających proces rekultywacji.

Rekultywacja z użyciem odpadów polega na bezpiecznym zastosowaniu wybranych odpadów (np.

przemysłowych, mineralnych, biodegradowalnych) do przywracania wartości użytkowych lub

przyrodniczych zdegradowanym terenom. Etapy rekultywacji:

1. Przygotowanie terenu- wykonuje się przed rozpoczęciem prac właściwych

• Ocena stanu składowiska i jego wpływu na środowisko

• Zaprojektowanie systemu rekultywacji z uwzględnieniem rodzaju odpadów

2. Dobór i przygotowanie odpadów- etap formalny

• Wybór odpadów spełniających kryteria środowiskowe (np. popioły, żużle, gleby z wykopów,

kompost nieodpowiadający)

• Konieczna obróbka lub stabilizacja odpadów, przed wykorzystaniem do rekultywacji

3. Formowanie warstw rekultywacyjnych- prace właściwe

• Układanie warstw odpadowych w celu zbudowania i ukształtowania terenu oraz jego

uszczelnienia

• Tworzenie warstw zgodnie z projektem rekultywacyjnym (z zachowaniem harmonogramu

i wytycznych zawartych w decyzji właściwego dla lokalizacji Marszałka i Starosty)

4. Warstwa biologiczna- ostateczna

• Pokrycie terenu zrekultywowanego warstwą ziemi urodzajnej

• Wysiew roślinności (trawy, krzewy, drzewa)

5. Monitoring i utrzymanie

• Kontrola stabilności, emisji gazów i wód odciekowych

• Działania pielęgnacyjne i naprawcze w razie potrzeby.

MIT. Odpady do rekultywacji pochodzą z nieznanego źródła.

Fakty: Odpady wykorzystywane do rekultywacji to nie są odpady odbierane bezpośrednio
od wytwórców! Trafiają one do rekultywacji dopiero po wcześniejszym przetworzeniu
w instalacjach takich jak:

• Zakłady mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów (MBP)

• Zakłady recyklingu, sortownie i kompostownie

Tylko ustabilizowane, bezpieczne dla środowiska frakcje odpadowe mogą być wykorzystane do

celów rekultywacyjnych (np. frakcja mineralna, popioły, kompost niepełnowartościowy)

Dzięki temu ogranicza się ryzyko:

• zanieczyszczenia gleby i wód

• emisji odorów i substancji szkodliwych   

Mit: Wykonawca, ZUK i Burmistrz nic nie robią w sprawie uciążliwości zapachowej.

Fakty:   Ograniczenie negatywnego wpływu zakładu na otoczenie jest jednym z priorytetów naszej działalności. Wdrażamy szereg działań mających na celu zmniejszenie uciążliwości. Znaczna część odorów związana jest z niezorganizowaną emisją biogazu z kwatery składowania, a zjawisko to zachodzi niezależnie od prowadzonych prac. Specyfika materiału, z którym mamy do czynienia i procesy niezbędne do jego zagospodarowywania wiążą się niestety z emisją nieprzyjemnych zapachów. Aby zredukować ten stan obecnie prowadzony jest właśnie proces rekultywacji. Jest to proces długotrwały, a podczas robót niezbędne jest naruszenie struktury części składowiska, co niestety może prowadzić do powstawania potencjalnych nieprzyjemnych zapachów w czasie prowadzonych prac.   Ograniczyliśmy prace mogące powodować odorowość w godzinach wieczornych, kiedy warunki atmosferyczne najbardziej sprzyjają rozprzestrzenianiu się nieprzyjemnych woni.  Prace prowadzone są do godziny 17.00. Cały czas pracujemy, aby uciążliwości były jak najmniejsze. Całkowite wyeliminowanie problemu nieprzyjemnych zapachów z tak dużej powierzchni jest jednak praktycznie niemożliwe. 

Mit: Śmierdzi cały czas tak samo intensywnie, bez względu na warunki pogodowe.

Fakty:    Dynamika rozprzestrzeniania się zapachów jest w znacznym stopniu uzależniona od warunków atmosferycznych, głównie wilgotności, temperatury powietrza, amplitudy temperatur, stopnia pionowej stateczności powietrza oraz kierunku i prędkości wiatru. Najbardziej niekorzystnym odorowo zjawiskiem jest tak zwana inwersja temperaturowa, czyli stan wynikający głównie ze znacznej różnicy pomiędzy temperaturą w ciągu nocy i w ciągu dnia oraz niskiej prędkości wiatru. Ponadto, w naszym rejonie przeważa występowanie wiatru o kierunku zachodnim i południowo-zachodnim, w związku z czym bezpośrednie sąsiedztwo zakładu, czyli południowe tereny miasta, są najbardziej narażone na nieprzyjemne zapachy.

Na uciążliwości odorowe wpływają także zmiany klimatyczne. Szczególnie niekorzystne jest naprzemienne występowanie pór suchych i ulewnych deszczy, które powodują gwałtowny przyrost odcieków w krótkim czasie. 

Mity: Pracownicy Miasta oraz ZUK-u nie zdają sobie sparwy z uciążliwości odorowej.  Gdzie mogę zgłosić kiedy czuję, że sytuacja robi się dla mnie nieznośna?

Fakty: Stale monitorujemy sytuację odorową w mieście. Jeśli zaobserwujesz znaczne natężenie nieprzyjemnych zapachów zachęcamy do kontaktu bezpośrednio z nami.

Informacje dotyczące intensywności, miejsca i czasu uciążliwości są dla nas ważne i wykorzystujemy je optymalizując pracę na terenie rekultywowanego składowiska.

Możesz wysłać do nas maila na: sekretariat@brzeziny.pl.   

MIT: To się nigdy nie skończy.

FAKT: Rekultywacja ma określony harmonogram. Obecna faza, najbardziej intensywna pod względem emisji zapachów, jest czasowa i potrwa ok. 5 miesięcy. Po zakończeniu prac emisje powinny znacznie się zmniejszyć, a teren będzie mógł zostać zagospodarowany w sposób bezpieczny dla ludzi i środowiska.     

MIT : Ten smród to na pewno chemia albo jakieś toksyczne trucizny! 

FAKT: Nieprzyjemne zapachy pochodzą głównie z naturalnych procesów rozkładu organicznych odpadów znajdujących się w składowisku. Powstają tam m.in. siarkowodór (zapach zgniłych jaj), amoniak i merkaptany (zapach zgniłej kapusty, cebuli). Choć zapachy są uciążliwe, to występują w bardzo niskich stężeniach i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Są to substancje typowe dla każdego etapu zamykania i odgazowywania składowiska.  

Uciążliwości zapachowe występujące w rejonie składowiska odpadów mają charakter czasowy i są typowym zjawiskiem towarzyszącym procesom rekultywacyjnym. W trakcie prowadzonych prac może dochodzić do emisji tzw. gazów składowiskowych, które powstają w wyniku biologicznego rozkładu odpadów organicznych w warunkach beztlenowych. Gazy te zawierają głównie metan (CH₄), dwutlenek węgla (CO₂), siarkowodór (H₂S), amoniak (NH₃) oraz związki z grupy merkaptanów i lotnych związków organicznych (LZO).

Choć niektóre z tych związków mają bardzo niski próg zapachowy, co oznacza, że są wyczuwalne przez człowieka nawet w stężeniach niegroźnych dla zdrowia, ich obecność w powietrzu nie musi oznaczać przekroczenia dopuszczalnych norm emisji. Zgodnie z obowiązującymi przepisami (m.in. Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu), uciążliwość zapachowa nie zawsze przekłada się na zagrożenie dla zdrowia ludzi.

INFORMACJA
dot. rozpoznania rynku w zakresie badań olfaktometrycznych

i modelowania emisji odorów

W związku z utrzymującymi się uciążliwościami zapachowymi w rejonie rekultywowanego składowiska odpadów, przeprowadzono rozpoznanie rynku w zakresie możliwości zlecenia wykonania badań olfaktometrycznych oraz modelowania emisji odorów.
Zapytania o szacunkowe koszty badań, modelowania oraz określenia działań w celu zarządzania jakością powietrza w zakresie odorów zostały skierowane do trzech wyspecjalizowanych firm działających w tej branży:             rzeszow@ottoindustries.com.pl, biuro@krocce.com, biuro@biodrain.pl.

1. Wpłynęła jedna kompletna oferta, w której zaproponowano wykonanie badań olfaktometrycznych wraz z modelowaniem emisji odorów. Koszt zaproponowanej usługi wynosi: 42 851,97 zł brutto. Należy jednak zaznaczyć, że oferta nie zawierała konkretnych rekomendacji działań naprawczych, które mogłyby realnie wpłynąć na ograniczenie uciążliwości zapachowych. Zawartość propozycji ma głównie charakter diagnostyczny i nie przekłada się wprost na działania redukcyjne.
2. Druga firma, z którą skontaktowano się telefonicznie, potwierdziła, że emisje odorowe z rekultywowanego składowiska mają charakter niezorganizowany, co oznacza, że nie można ich objąć systemem hermetyzacji ani standardowymi metodami oczyszczania powietrza. Przedstawiciel firmy wskazał, że działania już podejmowane (m.in. stosowanie neutralizatorów zapachów, zasypywanie warstwą ziemi, odgazowanie) są zgodne z branżową praktyką i w obecnej fazie rekultywacji trudno jest wskazać dodatkowe technicznie wykonalne rozwiązania.
3. Trzecia firma nie złożyła odpowiedzi na zapytanie.

Wnioski:

• Uzyskana oferta opiewa na znaczną kwotę (ponad 42 tys. zł), a jej wartość użytkowa – ze względu na brak zaproponowanych środków zaradczych – jest ograniczona.
• Emisja odorów w obecnej sytuacji ma charakter rozproszony i niezorganizowany, typowy dla tego etapu prac rekultywacyjnych. Z punktu widzenia technologicznego, zakres dostępnych środków przeciwdziałania został już w dużej mierze wyczerpany.
• Mając na uwadze wysoki koszt badania przy niskiej wartości wdrożeniowej, zasadność ponoszenia takiego wydatku wymaga rozważenia.

W obecnym stanie rzeczy rekomendujemy dalsze monitorowanie sytuacji oraz utrzymanie dotychczasowych działań ograniczających emisje zapachowe, przy jednoczesnej gotowości do zlecenia badań w przypadku pogorszenia sytuacji lub pojawienia się realnych możliwości wdrożenia nowych rozwiązań.

W załączeniu korespondencja.

Rozeznania dokonała Agnieszka Guzek

Główny specjalista w Wydziale Rozwoju, Infrastruktury i Mienia Urzędu Miasta Brzeziny